Spacerem przez Stare Siołkowice ze smartfonem w roli przewodnika

    Zdjęcie przedstawia Kościół parafialny pod wezwaniem św. Michała Archanioła w Starych Siołkowicach. Pierwsze wzmianki o obiekcie pochodzą z 1588 r. Obecny zaprojektowany w 1827-28 przez Ernesta Samuela Friebelta, opolskiego inspektora budowlanego, jest trzecim kościołem w miejscowości. Można przypuszczać, że pierwszy kościół spalił się tak samo jak spaleniu uległ drugi kościół w 1822 r., gdyż zbudowano je z drewna, które było wówczas bogactwem tych okolic.  Z pożaru sprzed 1673 roku jak głosi tradycja ustna cudownie ocalała drewniana figurka Matki Boskiej z Dzieciątkiem, która obecnie przedstawia zarówno historyczne jak i artystyczne wartości. Dla upamiętnienia tego cudownego zdarzenia postanowiono przełożyć termin obchodzenia odpustu z września na maj, tj. na miesiąc obchodu świąt maryjnychoraz ogólnej czci Matki Bożej.1 Odpust obchodzony był w niedzielę po święcie objawienia świętego Archanioła Michała, więc poświęcony był zarówno Matce Bożej jak i Archaniołowi Michałowi.  W latach 1960 do 1978 za czasów ówczesnego proboszcza przełożono odpust z miesiąca maja na 29 września, kiedy to przypada faktycznie dzień św. Michała. Jednakże spotkało się to z niezrozumieniem wśród miejscowej ludności trzymającej się tradycji.

  Zdjęcie przedstawia budynek szkoły podstawowej w Starych Siołkowicach. Szkoła z  pewnością istniała już przed 1592 rokiem, lecz w tym czasie była instytucją kościelną, to znaczy,że nauczyciel był najpierw urzędnikiem kościelnym, a dopiero potem urzędnikiem państwowym – nauczycielem. Szkoła nie miała też w tym czasie ani obecnego znaczenia, ani zasięgu. Przymus szkolny bowiem nie istniał, stąd kto chciał posyłał swoje dzieci do szkoły. Nauka szkolna odbywała się wyłącznie w języku polskim. Dopiero później około 1800 – uczono dzieci obok polskiego również języka niemieckiego. Nauka w języku polskim obok języka niemieckiego trwała aż do roku 1878. Odtąd pozostały nieliczne tylko godziny, w których czytano i śpiewano po polsku.

Zdjęcie przedstawia półokrągły pomnik bohaterów, który wymieniał alfabetycznie nazwiska żołnierzy poległych na I wojnie światowej. Tego typu obiekty znajdowały się kiedyś w każdej wsi, gdyż każda miejscowość poniosła ofiarę życia swych obywateli w I wojnie światowej. Obecnie pomniki takie znajdują się tylko w miejscowościach we wschodniej części Gminy, zamieszkiwanych głównie przez ludność autochtoniczną. Pomniki te zaczęto wznosić tuż po zakończeniu wojny w 1918 r. Realizowano je na terenach przykościelnych, niekiedy w bezpośrednim powiązaniu z budowlami sakralnymi. Po 1989 zaczęto wzbogacać je o tablice upamiętniające poległych na frontach II wojny światowej. ¹

Stare Siołkowice to według danych historycznych najstarsza wieś gminy Popielów. Pierwsze wzmianki mówiły o istnieniu osiedla już w 1223 r.  Wieś usytuowana została nad szerokim rozlewiskiem Odry. Im bliżej Odry grunty były bardziej urodzajne. Już pod koniec XIII wieku Siołkowice stanowiły wieś zorganizowaną w spójny system, z gruntami podzielonymi na łany, które były oczynszowane.

  Siołkowice jest od dawna ogólnie używaną nazwą przez mieszkańców wsi oraz sąsiednich miejscowości. Dodatek (Stare)pochodzi z II połowy XVIII wieku, kiedy założona została obok Siołkowic osada fryderycjańska Nowe Siołkowice.

   Zdjęcie przedstawia najstarszą część Starych Siołkowic, tj. ul. Michała, gdzie w czasach założycielskich osiedlili się na gospodarstwach wytyczonych w średniowieczu na prawie niemieckim pierwsi mieszkańcy. Byli to wyłącznie chłopi, którzy w tym miejscu znaleźli najżyźniejszą glebę.

   Zdjęcie na pierwszym planie przedstawia powrót kobiet z kościoła w okresie jesienno-zimowym, ubranych w tradycyjne stroje ludowe. Dodatkowo na drugim planie można zaobserwować stawy wiejskie usytuowane w centrum wsi w przy ul. Michała. Wokół stawów rosną jeszcze niezbyt okazałe drzewa, mające w przyszłości spełniać funkcję zacieniania i zabezpieczania przed wysychaniem wody ze zbiorników.

Zdjęcie przedstawia budynek, z którego pochodzi Jakub Kania - polski poeta i pisarz ludowy, działacz oświatowy i narodowy, urodzony 11 lipca 1872 r. w Starych Siołkowicach w rodzinie rolniczej Jana i Elżbiety z domu Glatki.

   Jakub był jedynakiem, jego ojciec miał gospodarkę, ale starał się nie obciążać syna nadmiernymi obowiązkami, tak aby ten miał czas na naukę i czytanie. Pomimo, iż na co dzień w wiosce posługiwano się językiem śląskim, rodzicom Jakuba zależało, aby ich syn uczył się języka polskiego. Ojciec Jakuba sam cenił sobie literaturę polską i zasiadając do książek czytał je na głos, w domu także mówiono w języku polskim.

Zdjęcie przedstawia widok na staw wiejski  z rozwiniętą roślinnością rosnącą wokół niego i spełniającą swe funkcje polegające na zacienianiu zbiorników wodnych oraz zabezpieczaniu przed wyparowaniem wody podczas upalnych dni letnich. Ponadto na zdjęciu zaprezentowano kapliczkę przydrożną usytuowaną w obrębie ul. Michała w pobliżu ronda. W dawnej kulturze ludowej taka forma małej architektury lokowana była właśnie przy drogach i stanowiła zaproszenie do modlitwy skierowane zarówno do lokalnej społeczności jak i do wędrowców przybyłych z daleka.

   Zdjęcie przedstawia widok na najstarszą karczmę siołkowicką. Dawniej karczmy były nieodzownym elementem niemal każdej wsi. Powstawały już w średniowieczu, a ich funkcjonowanie związane było z obsługą miejscowej ludności. Dodatkowo we wsiach położonych przy tzw. Szlaku Wołowym (droga, która pędzono bydło z Podola na targi do Brzegu), do których należały Siołkowice oddalone o jeden dzień drogi od Brzegu, karczmy służyły również do obsługi ruchu tranzytowego. W miejscowościach takich zatrzymywano się na dłuższy popas w związku z regeneracją bydła po długiej podróży.¹

  Zdjęcie przedstawia widok z lat 70-tych XX w. na ulicę Michała z zasypanymi stawami wiejskimi oraz istniejący wówczas układ komunikacyjny w centrum wsi Stare Siołkowice. Dodatkowo na pierwszym planie widnieje pomnik Jakuba Kani powstały po śmierci poety, a w oddali widoczny jest pomnik wzniesiony po II wojnie światowej na cześć poległych żołnierzy radzieckich oraz kapliczka św. Jana Napomucena. Zdjęcie to jest bardzo charakterystyczne dla panującego wówczas systemu społeczno-politycznego i obrazuje najuboższe na przestrzeni lat zagospodarowanie lub wręcz zdewastowanie przestrzeni publicznej w Starych Siołkowicach.

   Zdjęcie przedstawia widok na siedzibę dawnej gminy wiejskiej – Stare Siołkowice, a później siedziby gromadzkiej rady narodowej. Dawniej zgodnie z obowiązującym na wsi tak zwanym Landrechtem ustanowionym dla całego państwa pruskiego w 1794 roku i regulującym wszelkie sprawy ustroju wsi, to właśnie wieś tworzyła gromadę mającą osobowość publiczno-prawną stanowiącą jednocześnie organ samorządu. Na czele gromady stał sołtys mający do pomocy ławników. Sołtys wraz z ławnikami pełnił funkcje administracyjno-skarbowe, głównie polegające na rozkładzie i poborze podatków. Przez kolejne lata aż do początków XX wieku cały czas funkcjonowały gminy jako jednostki samorządu i korporacji prawa publicznego tak zwane „gminy sołtysie” z sołtysami na czele obejmujące jedną wieś, bez względu na obszar. Poza obszarem gminy tak rozumianej pozostawał obszar dworski – „gmina dworska”. Jej właściciel sprawował administrację na własny koszt i bez udziału mieszkańców obszaru dworskiego.